چکیده :
جهاد یکی از آموزههای اسلامی است که انجام دادن آن مبتنی بر شروطی است که قرآن و روایات تعیین میکنند. وهابیت فهم ویژهای از جهاد دارد که براساس آن، جنگ با مسلمانان غیروهابی و ریختن خون آنان مباح است. آنها بر اساس همین فهم، بارها اقدام به قتلعام مسلمانان، اعم از شیعه و سنی، کردهاند و هماکنون نیز در کشورهای گوناگون اسلامی درحال جنگ و توطئه ضد مسلمانان هستند. این مقاله درصدد پاسخ به این پرسش است که این برداشت از جهاد با قرآن سازگار است یا خیر؟مهمترین نتیجة پژوهش پیش رو این است که جهاد دلخواه وهابیت با سنجة قرآنی ارزیابی شده و میزان تطابق آن با آموزههای قرآنی روشن گردد.روش گردآوری اطلاعات در این نوشتار، اسنادی ـ کتابخانهای و روش تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی است.
مقدمه
جهاد آموزهای است که ـ بر اسـاس آیات، روایات، دانش فـقه و سـیرة جنگی پیامبر اسلام(، ـ اسلام آن را در مجموع نه بهطور مطلق مردود دانسته و نه بهطور مطلق مجاز شمرده است. بلکه شرایط و قوانین ویژهای برای آن تعریف کرده تا با دیگر آموزههای دینی تعارض پیدا نـکند. البته، فرقههای گوناگون اسلامی در جزئیات و فروع مباحث جهاد، اختلاف نظر دارند، ولی این اختلافات چنان نیست که ریختن خون مسلمانان فرقههای دیگر، تحت عنوان جهاد، مشروعیت پیدا کند.
فرقة وهابیت چنان تـفسیری از ایـن آموزة اسلامی مطرح کرده است که ریختن خون مسلمانان فرقههای دیگر را جهاد مینامد. این تفسیر از مقولة جهاد، پیامدها ولوازم نامعقولی در پی دارد که برخی از آنها عبارت است از: اختلافافکنی میان مسلمانان، وارد کردن آسیبهای جـبرانناپذیر بـه جامعة اسلامی، تخریب چهرة اسلام و نمایش چهرة خشن از آن. از اینرو، نقد و بررسی این نگرش ضرورت پیدا میکند، همچنانکه از ابتدای پیدایش وهابیت، دانشمندان فرقهها و مذهبهای اسلامی، پاسخهای فراوانی به آن دادهاند. نـوشتار پیـش رو نیز در این زمینه نگاشته شده است. ساختار نوشتار به این صورت است که پساز بیان مفاهیم و مبانی معرفتشناسانه و هستیشناسانة جهاد در نگرش وهابیت، به تعارض مبانی آن با آیات قرآن مـیپردازد.