ویژگی‌های جریان تکفیری از نگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی
امروزه شاهد هستیم که گروه‌های تکفیری با ارتکاب اقدامات وحشیانه تروریستی در کشورهای منطقه، که به مدد طراحی و پشتیبانی غرب و به‌ویژه آمریکا و دلارهای نفتی و همچنین سیاست‌مداران خودفروخته منطقه انجام می‌شود، از یک‌سو موجب تفرقه و تعصب و برادرکشی میان مسلمانان شده‌اند و از سوی دیگر تصویر دل‌خواه غرب از اسلام را به‌عنوان دینی متحجر و طالب خشونت به جهانیان مخابره می‌کنند. جمهوری اسلامی ایران که به لحاظ جغرافیایی در کانون تحولات تروریسم تکفیری قرار دارد، برخلاف برخی دیگر از کشورهای منطقه که فریب شعارهای جذاب جریان‌های تکفیری را خورده بودند، از همان ابتدای شکل‌گیری این گروه‌ها، دست پلید استکبار و مصداق اتم آن، یعنی آمریکا، را در پشتِ‌سر آن‌ها مشاهده و راه خود را رسماً از آن‌ها جدا کرد. افزون بر آن، ایران، برخلاف دولت‌های غربی که تنها ادعای مبارزه با تروریسم تکفیری را دارند، در طول سالیان متوالی همواره به همسایگانش که قربانیان اصلی اقدامات گروه‌های تکفیری بوده‌اند، در مقابله با آن تروریست‌ها یاری رسانده است. واقعیتی که امروزه بیش از هر زمان در عراق و سوریه مشاهده می‌شود.
رهبر معظم انقلاب در مواضع و بیانات خود درباره جریان تکفیر، آن را از سه منظر بررسی کرده‌اند: ایشان در پاره‌ای از بیانات خود، چیستی و ماهیت جریان تکفیر را توضیح داده‌اند. رهبری در این‌باره معتقدند، جریان تکفیری الگویی انحرافی از اسلام است که با کمک دول غربی و برخی از دولت‌های مرتجع منطقه و با هدف معارضه با الگوی «اسلام اصول‌گرای معتدل و عقلانی»، که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران به جهان عرضه شده، تجدید حیات یافته است. نکته مهم در این بخش از بیانات امام‌خامنه‌ای این است که ایشان تکفیری‌ها را عوامل اصلی دشمن می‌دانند و معتقدند دشمن اصلی کسی است که این گروه‌ها را به‌وجود آورده است و از آن‌ها پشتیبانی می‌کند. رهبر انقلاب در پاره‌ای دیگر از بیاناتشان درباره جریان تکفیر، به کارکردهای این جریان برای استکبار اشاره نموده‌اند. در این خصوص، می‌توان شش مورد از کارکردهای جریان تکفیر برای دشمنان اسلام را از صحبت‌های ایشان استخراج نمود. وجه دیگر جریان تکفیر که در اظهارات و بیانات ایشان دیده می‌شود، راه‌های مقابله با جریان تکفیر است. در این بخش از سخنان، ایشان ضمن ردکردن گزینه مقابله‌به‌مثل با گروه‌های تکفیری، راه‌حل مشکل تکفیر را ارشاد عناصر تکفیری و تحذیر قشر جوان از پیوستن به این گروه‌ها عنوان و مأموریت آن را به علمای جهان اسلام محول می‌کنند. رهبر انقلاب، عشق و دل‌باختگی به پیامبر اعظم را بزرگترین سرمایه مسلمانان برای اتحاد با یکدیگر در برابر جریان تکفیر می‌دانند.
رهبر انقلاب اسلامی جریان تکفیر را «از مصائب جهان اسلام»، «مژده‌ای برای دشمنان اسلام»، «ساخت دست استعمارگران» و «مزدور شیطان» می‌دانند که «کاملاً در جهت نیت‌های استکبار و صهیونیست حرکت می‌کنند» ایشان تشکیل گروه‌های تکفیری را در کنار جنگ‌افروزی‌ها و لشکرکشی‌های نظامی، حمایت از دیکتاتورهای فاسد و حمایت از تروریسم دولتی رژیم صهیونیستی جزء جنایات آمریکا می‌دانند که از ذهن ملت‌ها پاک نخواهد شد. مقام معظم رهبری نقش استکبار را در تحریکات ایمانى و عقیدتى براى به جان هم‌انداختن مسلمانان، امری مسلم می‌دانند که برای انسان‌های خردمند و آگاه واضح است. ایشان معتقدند خطری بزرگ‌تر از کشتار گروه‌های تکفیری وجود دارد و آن ایجاد اختلاف و بدبینی بین شیعه و سنی است. ایشان معتقدند استکبار گروه‌های تروریستی تکفیری مانند القاعده و داعش را با هدف مقابله با جمهورى اسلامى و حرکت بیدارى اسلامى به‌وجود آورده است، لکن امروز شر این گروه‌ها دامن خود آن‌ها را گرفته است.
الف. ماهیت جریان تکفیر
تکفیر سَم است
رهبر انقلاب اسلامی تکفیر را سمی می‌دانند که باید از جوامع اسلامی دفع شود: «امروز کسانی هستند که سلاحشان تکفیر است. ابایی هم ندارند که بگویند ما تکفیری هستیم. این‌ها سم هستند. خب، این سم را باید از محیط (جامعه) ا سلامی خارج کرد. یکی او را تکفیر کند، یکی او را تفسیق کند. این در سخنرانی و در منبر یک حرفی بزند که تعریض به او باشد، او یک چیزی بگوید که تعریض به این باشد؛ این همین چیزی می‌شود که دشمن می‌خواهد.»
منطق غلط تکفیر
رهبر انقلاب با اشاره به منطق غلط گروه‌های تکفیری که پیروان مذاهب مختلف اسلامی را تکفیر می‌کنند، این پرسش اساسی را مطرح می‌کنند که چرا چنین فکر غلطی باید بین مسلمانان وجود داشته باشد: «امروز این جماعت وهّابی و سلفی، شیعه را کافر می‌داند؛ سنی محب اهل‌بیت را هم کافر می‌داند؛ سنیِ پیرو طریقه‌های عرفانی و قادری را هم کافر می‌داند! این فکر غلط از کجا سرچشمه می‌گیرد؟ همه مردم شیعه در سراسر دنیا، مردم سنی شافعی در شمال آفریقا، یا مالکی در کشورهای آفریقایی مرکزی (که این‌ها محب و دوست‌دار اهل‌بیت هستند؛ طریقه‌های عرفانی این‌ها به اهل‌بیت منتهی می‌شود) کافرند؛ چرا؟ چون به مرقد حسین‌بن‌علی (ع) در قاهره احترام می‌گذارند و مسجد رأس‌الحسین را مورد تقدیس قرار می‌دهند؛ به‌این‌جهت این‌ها کافرند! شیعه که کافر است؛ سنی سقّزی و سنندجی و مریوانی هم اگر با طریقه قادری یا نقش‌بندی ارتباط داشته باشد، او هم کافر است! این فکر، چه فکری است؟ چرا با این فکر غلط و شوم بین برادران مسلمان اختلاف ایجاد بشود؟ »
تجدید حیات جریان تکفیر
رهبر انقلاب با اشاره به وجود ردپای تکفیر در جهان اسلام، معتقدند این جریان با طراحی سرویس‌های جاسوسی غرب و منابع مادی برخى از دولت‌هاى منطقه، تجدید حیات یافته است: «جریان تکفیر یک جریان مضر و خطرناک در دنیاى اسلام است. این جریان تکفیر اگرچه تازه نیست و سابقه تاریخى دارد، لکن چند سالى است که با نقشه‌هاى استکبار و با پول برخى از دولت‌هاى منطقه و با طراحى و نقشه‌کشىِ سرویس‌هاى جاسوسى کشورهاى استعمارى (مثل آمریکا و انگلیس و رژیم صهیونیستى) تجدید حیات کرده است و قوت گرفته است... باید دنیاى اسلام همه بدانند که نقش سیاست‌هاى آمریکا دراین‌میان چیست؛ نقش سرویس‌هاى جاسوسى آمریکا و انگلیس و رژیم صهیونیستى در این احیاء جریان فتنه تکفیرى چیست؛ این را باید همه بدانند. همه باید بدانند که این‌ها دارند براى آن‌ها کار می‌کنند؛ نقشه از آن‌ها است، پشتیبانى از آن‌ها است، ارائه طریق از آن‌ها است، پول هم از دست‌نشاندگان آن‌ها (یعنى) حکومت‌هاى منطقه است که پولش را می‌دهند، این بیچاره‌ها را بدبخت می‌کنند و دنیاى اسلام را دچار این مشکل می‌کنند. »
ماهیت مشکوک سران گروه‌های تکفیری
حضرت آیت الله خامنه ای، در ماهیت واقعی سرکردگان گروه‌های تکفیری، تشکیک و این احتمال را مطرح می‌کنند که آن‌ها عوامل سرویس‌های جاسوسی غرب باشند: «مظهر بیداری اسلامی کسانی نیستند که با چهره عبوس و گرفته خود با همه دنیا (حتی با مؤمنین و مسلمین) مواجه می‌شوند؛ عده‌ایی را تکفیر می‌کنند؛ عده‌ایی را با قوم‌گرایی، عده‌ایی را با طایفه‌گرایی، عده‌ایی را به بهانه‌های نادرست مورد تهاجم قرار می‌دهند. وجود این‌ها به‌شدت مشکوک است که اصلاً چنین کسانی هستند یا در واقع همان عوامل سرویس‌های جاسوسی اسرائیل و آمریکا و انگلیس هستند که این‌طور فعالیت می‌کنند؛ چهار نفر آدم غافل را هم دست‌خوش فعالیت خودشان کرده‌اند. این هم واقعیتی است که نمی‌شود آن را انکار کرد. »
اسلام تکفیری؛ الگویی انحرافی در مقابل الگوی جمهوری اسلامی
رهبر انقلاب اسلامی تکفیر را مانند اسلام لائیک، الگویی انحرافی می‌دانند که غرب برای مقابله با الگوی جمهوری اسلامی، به جوانان انقلابی کشورهای مسلمان منطقه عرضه کرده است. ایشان با برشمردن ویژگی‌ها و خصوصیات این الگوی انحرافی، از جوانان انقلابی کشورهای مسلمان منطقه می‌خواهند نسبت به آن بدبین باشند: «دو الگوی اسلام تکفیری و اسلام لائیک از سوی غرب به شما پیشنهاد شده و خواهد شد تا الگوی اسلام اصول‌گرای معتدل و عقلانی در میان انقلاب‌های منطقه تقویت نشود. ...به اسلام مطلوب واشنگتن و لندن و پاریس بدبین باشید؛ چه از نوع لائیک و غرب‌گرا و چه از نوع متحجر و خشن آن. به اسلامی که رژیم صهیونیستی را تحمل می‌کند، ولی با مذاهب اسلامیِ دیگر بی‌رحمانه مواجه می‌شود، دست آشتی به‌سوی آمریکا و ناتو دراز می‌کند، ولی در داخل به جنگ‌های قبیله‌ای و مذهبی دامن می‌زند و اشدّاء با مؤمنین و رحماء با کفار است، اعتماد نکنید. به اسلام آمریکایی و انگلیسی بدبین باشید که شما را به دام سرمایه‌داری غرب و مصرف‌زدگی و انحطاط اخلاقی می‌کشانند. »
جریان تکفیر؛ نقطه مقابل سلفیت اصیل
رهبر انقلاب با بیان اینکه اسلام تکفیری، برخلاف شعارهای اسلامیش مانند بازگشت به سلف، ربطی به سلفیت ندارد؛ تصریح می‌کنند: «این الگوی انحرافی در نقطه مقابل سلفی‌گری اصیل قرار دارد و به‌علت مخالفت‌هایش با نوگرایی و عقلانیت دینی، باعث ترویج سکولاریسم و بی‌دینی خواهد شد. سلفی‌گری اگر به‌معنای اصول‌گرایی در کتاب و سنت و وفاداری به ارزش‌های اصیل، مبارزه با خرافات و انحرافات و احیاء شریعت و نفی غرب‌زدگی باشد، همگی سلفی باشید. اگر به‌معنای تعصب و تحجر و خشونت میان ادیان یا مذاهب اسلامی ترجمه شود، با نوگرایی و سماحت و عقلانیت (که ارکان تفکر و تمدن اسلامی هستند) سازگار نخواهد بود و خود باعث ترویج سکولاریسم و بی‌دینی خواهد شد. »
تکفیری‌ها دشمن اصلی نیستند
رهبر انقلاب در موضوع تکفیر، دشمن اصلی را نه گروه‌های تکفیری، بلکه سرویس‌های جاسوسی غرب می‌دانند که گروه‌های تکفیری را تحریک و تأمین مالی می‌کنند: «امروز یک عده‌اى در بخش‌هاى مختلف دنیاى اسلام به‌نام گروه‌هاى تکفیرى و وهابى و سلفى، علیه ایران، علیه شیعه، تلاش می‌کنند. کارهاى بدى می‌کنند؛ اما این‌ها دشمن‌هاى اصلى نیستند. این را همه بدانند. دشمنى می‌کنند، حماقت می‌کنند، اما دشمن اصلى آن کسى است که این‌ها را تحریک می‌کند. آن کسى است که پول در اختیارشان می‌گذارد و آن کسى است که وقتى انگیزه آن‌ها اندکى ضعیف شد، با وسایل گوناگون آن‌ها را انگیزه‌دار می‌کند. دشمن اصلى آن کسى است که تخم شکاف و اختلاف را بین آن گروه نادان و جاهل و ملت مظلوم ایران مى‌افشاند؛ این‌ها آن دست پنهانِ سرویس‌هاى امنیتى و اطلاعاتى است.»
تکفیری‌ها عوامل اصلی دشمن هستند
همان‌طور که گفته شد، ایشان، گروه‌های تکفیری را دشمن اصلی مسلمانان نمی‌دانند؛ بااین‌حال به اعتقاد ایشان، تکفیری‌ها عوامل اصلی دشمن هستند که با غفلت و جهالت در زمین دشمن بازی می‌کنند: «آن کسی که ندای تفرقه بین شیعه و سنی را سر می‌دهد و به بهانه مذهب، می‌خواهد وحدت ملی را به هم بزند، چه شیعه باشد و چه سنی، مزدور دشمن است. چه بداند، چه نداند. گاهی بعضی‌ها مزدور دشمن هستند و خودشان نمی‌دانند. خیلی از این مردم بیچاره بی‌خبرِ سلفی و وهابی که به‌وسیله دلارهای نفتی تغذیه می‌شوند تا بروند در اینجا و آن‌جا عملیات‌های تروریستی انجام بدهند (در عراق یک‌طور، در افغانستان یک‌طور، در پاکستان یک‌طور و در نقاط دیگر یک‌طور) نمی‌دانند که مزدور دشمن هستند. آن مرد شیعی هم که می‌رود به مقدسات اهل‌سنت اهانت می‌کند و دشنام می‌دهد، او هم مزدور دشمن است، ولو نداند که چه می‌کند. من عرض می‌کنم: عوامل اصلی دشمنان هستند. بعضی از این سرانگشتان (هم در بین اهل‌سنت، هم در بین شیعه) غافلند و نمی‌دانند و نمی‌فهمند چکار می‌کنند، نمی‌دانند برای دشمن کار می‌کنند. »
داعش
در هندسه‌ای که رهبر انقلاب از جریان تکفیر ترسیم می‌کنند، داعش تنها فرعی از این جریان است و جرم و فساد آن به آدم‌کشی و قتل و غارت خلاصه نمی‌شود: «جریانى که امروز به‌نام داعش شناخته می‌شود یکى از فروع شجره خبیثه تکفیر است و همه آن نیست. فسادى که این مجموعه به‌راه انداختند، این اهلاک حرث و نسل، این ریختن خون بى‌گناهان، این بخشى از جرائم جریان تکفیر در دنیاى اسلام است؛ با این چشم باید به این مسئله نگاه کرد. آیت‌الله خامنه‌ای آمریکا و متحدین آن را متهمین درجه اول ظهور داعش می‌دانند و ادعای آن‌ها در مبارزه با داعش را رد می‌کنند: «امروز در دنیا همه مشاهده می‌کنند که آن قدرت و آن دولتی که از خبیث‌ترین تروریست‌ها (یعنی از همین داعش و امثال این‌ها) حمایت کرده است و این‌ها را به‌وجود آورده است و هنوز هم علی‌رغم اینکه به ظاهر می‌گوید در مقابل این‌هاست، دست از حمایت این‌ها برنمی‌دارد، آمریکا و هم‌پیمانان آمریکاست. »
رهبرانقلاب با اشاره به اظهارات مقامات آمریکایی که به اشتباه خود در روی کارآودرن داعش اعتراف کرده‌اند، پشتیبانی آمریکا از این گروه تروریستی را واقعیتی مشهود و مخالفت آن‌ها با داعش را غیرواقعی قلمداد می‌کنند: «امروز آمریکایی‌ها ادعا می‌کنند می‌خواهند با تروریسم مبارزه کنند؛ درحالی‌که خطرناکترین گروه‌های جرّار تروریستی را خود این‌ها به‌وجود آوردند. داعش را چه کسی به‌وجود آورد؟ خودشان اعتراف می‌کنند که در ایجاد داعش نقش و سهم اصلی را داشته‌اند. گروه‌های خُرد و ریز و درشت دیگر (از قبیل داعش) را چه کسی به جان عراق و سوریه و بقیه نقاط انداخت؟ این گلوله‌ها و این ابزارها و این دلارهایی که در جیب این انسان‌های جنایت‌کار و آدم‌کش می‌رود، از کجا می‌آید. این پول‌ها از کجا می‌آید. این کسانی که به دستور سیاست‌های آمریکا گروه‌های تروریستیِ جرّار خطرناکِ منطقه را پشتیبانی می‌کنند، چه کسانی هستند. آیا تردیدی وجود دارد در اینکه دست استکبار در ایجاد تروریسم و در ترویج تروریست‌ها و در کمک به آن‌ها و پشتیبانی آن‌ها در منطقه ما بیشترین نقش را داشته است. در همه نقاط این منطقه که انسان نگاه می‌کند، این سَرانگشت خبیث دشمنان را در تولید حادثه تروریسم مشاهده می‌کند. آن‌وقت در شعارهایشان، اظهارشان این است که ما با تروریسم مخالفیم، ما با داعش مخالفیم و دروغ می‌گویند، خلاف واقع می‌گویند. این جاهلیت است؛ این همان جاهلیتی است که امروز در دنیا وجود دارد.» ایشان در جای دیگر با اشاره به کتاب خاطرات هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه سابق آمریکا که در بخشی از آن به نقش دولت خود در ایجاد و تقویت داعش اشاره می‌کند، در صدق‌نیت گردانندگان ائتلاف به‌اصطلاح ضدداعش تشکیک می‌کنند: «بعضی از آمریکایی‌ها در کتاب‌های خاطرات خودشان اعتراف کردند که در ایجاد و توسعه داعش، در جاانداختن داعش نقش داشتند و امروز هم حمایت می‌کنند. حالا ائتلاف ضد داعش به‌وجود آمده است. [البته] بنده که باور نمی‌کنم واقعا یک ائتلافی ضد داعش باشد. »
در روزهای آغاز فعالیت ائتلاف به‌اصطلاح ضدداعش، در رسانه‌های خبری غربی، خبری مبنی بر کمک‌های هوایی نیروهای ائتلاف به تروریست‌های داعش منتشر شد، واقعیتی که مقامات عراقی نیز آن را تأیید نمودند. رهبر انقلاب با اشاره به این ریاکاری آمریکایی‌ها، ائتلاف آمریکا و هم‌پیمانان آن را این‌گونه به سخره گرفتند: «به ما اطّلاع دادند که هواپیماهاى ترابرى آمریکا، مهماتى را که این گروه موسوم به داعش احتیاج داشتند، در مراکزى که داعش در عراق مستقر بود، از آسمان پرتاب کردند و براى آن‌ها کمک رساندند. گفتیم لابد این کار، اشتباهى بوده است. بعد تکرار شد. آن‌طور که به من اطّلاع دادند پنج مرتبه این اتفاق افتاده است! پنج مرتبه اشتباه می‌کنند. آن‌وقت به ظاهر ائتلاف ضد داعش درست کرده‌اند که دروغ محض است. این ائتلاف، دنبال اهداف خبیث دیگرى است. می‌خواهند این فتنه را زنده نگه دارند. دو طرف را به جان هم بیندازند و جنگ خانگىِ بین مسلمانان را همین‌طور استمرار بدهند تا این (جنگ) بماند. هدف آن‌ها این است؛ البته نخواهند توانست. این را بدانید. »
ب. کارکردهای جریان تکفیر برای استکبار
- اختلاف‌انگیزی میان مسلمانان
در نگاه رهبری، مهم‌ترین کارکرد گروه‌های تکفیری برای دشمنان اسلام اختلاف‌انگیزی میان مسلمانان و دامنزدن به برادرکشی است: «برادران اهل تسنن هم بدانند که نقشه دشمن، ایجاد اختلاف و تعصب و برادرکشی است. به کمتر از برادرکشی هم راضی نمی‌شوند. ببینید الان در بغداد و شهرهای مختلف عراق چه می‌کنند. مسجد شیعه، مسجد براثا، حرم مطهر امامین عسکریین (ع)، مسجد کوفه، هرجا دست‌شان برسد، هرجا یک جمعی که فکر می‌کنند آن‌ها شیعه هستند، آن‌جا انفجار درست می‌کنند و انسان‌های بی‌گناهی را به قتل می‌رسانند. این را دشمن می‌خواهد. دشمن آن‌ها را تغذیه مالی می‌کند؛ سرویس‌های جاسوسی آمریکا و اسرائیل پشتِ‌سر این گروه‌های افراطی و تکفیری هستند، ولو عوامل و پیاده‌نظامشان هم خبری ندارند که پشتِ‌سر قضیه چیست، اما رؤسایشان می‌دانند. این را آمریکا می‌خواهد. لذا آن‌ها هم بایستی بیدار و متوجه باشند. »
رهبر انقلاب با اشاره به دستور خداوند به مسلمانان مبنی بر حفظ وحدت، اتحاد میان مسلمانان را آموزه‌ای قرآنی و اختلاف میان مسلمانان و تکفیر یکدیگر را آموزه‌ای استعماری می‌دانند. ایشان در این خصوص، ابراز تأسف می‌کنند از اینکه چرا برخی از حکومت‌های اسلامی، به‌جای قرآن از دشمن خط گرفته و برای او کار می‌کنند: «یکی از دستورات قرآن این است که آحاد امت اسلامی با یکدیگر متحد باشند. دست‌دردست یکدیگر بگذارند: ( اِعْتَصِمُوا بِحَبْلِ الله جَمِیعاً وَلاَ تَفَرَّقُوا) این خطاب به کیست؟ خطاب به ماست. خطاب به ملت ایران است، خطاب به ملت‌های مسلمان کشورهای اسلامی است، خطاب به همه مؤمنین به اسلام در سراسر دنیاست. ما به این عمل می‌کنیم؟ نقطه مقابل این آموزش قرآنی، آموزش استعماری است: اختلاف میان مسلمانان. یک عده، یک عده دیگر را تکفیر و لعن کنند و خود را از آن‌ها بری بدانند. این چیزی است که امروز استعمار می‌خواهد؛ برای اینکه ما با هم نباشیم. متأسفانه بعضی از دولت‌های اسلامی و حکومت‌های اسلامی فریب می‌خورند؛ آن‌ها هم داخل بازی دشمن می‌شوند؛ فریب دشمن را می‌خورند و برای دشمن کار می‌کنند؛ گاهی دانسته، گاهی هم ندانسته.»
ازدیدگاه آیت الله خامنه‌ای، اختلاف عقیدتی میان مذاهب اسلامی، از جمله شیعه و سنی، امری طبیعی است و مشکلی به‌وجود ن می‌آورد. به اعتقاد ایشان مشکل وقتی ایجاد می‌شود که این اختلاف عقیدتی دست‌آو‌یزی برای تکفیر و آدم‌کشی شود: «آن‌ها که قدرت یکپارچه اسلامی را مانع هدف‌های خبیث خود می‌دانند، دامنزدن به اختلاف‌ها در درون امت اسلامی را آسان‌ترین راه برای مقصود شیطانی خود یافته‌اند و تفاوت‌های نظری در فقه و کلام و تاریخ و حدیث را دست‌آویز تکفیر، خون‌ریزی، فتنه و فساد ساخته‌‌اند. »
- مقابله با حرکت بیداری اسلامی
رهبری انقلاب یکی از اهداف دشمنان از اختلاف‌انگیزی میان مسلمانان را به انحراف کشاندن بیداری اسلامی و تبدیل آن به درگیری‌های خونین مذهبی و قومی و نژادی عنوان کرده‌اند: «امروز یکی از خطرناکترین چیزهایی که نهضت بیداری اسلامی را تهدید می‌کند، اختلاف‌‌افکنی و تبدیل این نهضت‌ها به معارضه‌‌های خونین فرقه‌ای و مذهبی و قومی و ملی است. این توطئه هم‌‌اکنون از سوی سرویس‌های جاسوسی غرب و صهیونیست، با کمک دلارهای نفتی و سیاست‌مداران خودفروخته، از شرق آسیا تا شمال آفریقا و به‌ویژه در منطقه عربی، با جد و اهتمام دنبال می‌شود؛ پولی که می‌توانست در خدمت بهروزی خلق خدا باشد، خرج تهدید، تکفیر، ترور و بمب‌گذاری و ریختن خون مسلمانان و برافروختن آتش کینه‌‌های درازمدت می‌گردد. »
رهبر انقلاب در سال 1385، زمانی که هنوز قیام‌های مردمی در کشورهای عربی علیه حاکمان فاسد و دست‌نشانده آمریکا به شکل گسترده آغاز نشده بود، هشدار دادند دشمن قصد دارد این حرکت را با دعوای مذهبی و ایجاد تفرقه میان شیعه و سنی خنثی کند: «امروز بیداری اسلامی و حرکت به‌سمت دست‌یابی به ارزش‌های والای اسلامی، یک جان تازه‌ای گرفته است. در همه دنیای اسلام، به‌خصوص جوان‌ها، باسوادها، دانشگاهیان، دانشجوها، طبقه فهمیده و عامه مردم، میل‌شان به اسلام و حاکمیت ارزش‌های اسلامی با سی‌چهل سال قبل مقایسه‌شدنی نیست. بیداری اسلامی شروع شده است. آن‌ها هم از همین می‌ترسند؛ می‌خواهند همین را نابود کنند. نگذارند این بیداری اسلامی، این حرکت عمومی در دنیای اسلام، به‌وسیله نقشه دشمن خنثی بشود که عبارتنداز: به جان هم انداختن شیعه و سنی. در دعوای مذهبی وقتی که دو طرف با تعصب با یکدیگر مشغول بحث و جدل می‌شوند، بسیاری از حرف‌های منطقی لگدمال خواهد شد. حرف‌های منطقی را هم دیگر کسی نمی‌شنود. نگذارند؛ به‌خصوص روشن‌فکران‌شان و علمایشان مراقب باشند، نصیحت کنند و اعلام کنند این اتحادی را که ما دنبالش هستیم و مکرر گفته‌ایم.»
ایشان در سال 1390، در اوج قیام‌های مردمی که در راستای بیداری اسلامی در حال اتفاق بود، در خصوص نقشه دشمن برای تفرقه‌انگیزی در میان مردم کشورهای منطقه هشدار داده بودند: «مردم (در کشورهای منطقه) باید مراقب حرکات تفرقه‌افکنانه دشمنان باشند. امروز، هم در مصر، هم در تونس، در شمال آفریقا و در سایر کشورهای اسلامی، دشمنان در پی ایجاد تفرقه‌اند. به‌خصوص چون ایران اسلامی کانون حرکت در مقابل استکبار است، می‌خواهند بین ایران اسلامی و کشورها فاصله‌های قومی و مذهبی بیندازند. حتی در داخل خود این کشورها می‌خواهند تفرقه ایجاد کنند. امروز در مصر کسانی از این گروه‌های تکفیری و وهابی تلاش می‌کنند به بهانه‌های مختلف بین مردم مصر با یکدیگر هم اختلاف بیندازند. باید در مقابل این اختلاف‌افکنی‌ها هوشیار بود. »
- غافل‌کردن مسلمانان از مسئله فلسطین و ایجاد حاشیه امن برای صهیونیست‌ها
رهبر انقلاب که بارها فلسطین را مسئله اصلی دنیای اسلام نامیده‌اند، تکفیر را حربه دشمنان برای مشغول‌شدن مسلمانان به یکدیگر و مغفول‌ماندن مسئله اشغال قبله اول مسلمین توسط صهیونیست‌ها می‌دانند: «حربه دشمن را از دست دشمن بگیرید. امروز شما مى‌بینید تکفیر، عاملى براى دشمنان اسلام و دشمنان امت اسلامى است؛ نه فقط شیعه، (بلکه) اهل‌سنت را هم تکفیر می‌کنند. به‌نفع رژیم صهیونیستى، مسجد اهل‌سنت را هم منفجر می‌کنند، براى اینکه مردم و مسلمان‌ها را به هم مشغول کنند تا غافل بشوند از مسئله مهم فلسطین و از حضور دشمن در دل دنیاى اسلام غفلت کنند؛ هدف، این‌هاست. عده‌اى هم از روى ساده‌لوحى، بعضى هم البته از روى غرض، با آن‌ها همراهى می‌کنند؛ این را باید متوجه بود. »
رهبر انقلاب در جای دیگر با ابراز تأسف از اینکه جهان اسلام مجبور است نیروی خود را به‌جای پرداختن به مسئله اصلی، یعنی فلسطین و مسجدالاقصی و دشمن غاصب صهیونیست، صرف مسئله تکفیر کند، تصریح می‌کنند: «جریان تکفیر، موضوعی نیست که فی نفسه دارای اولویت باشد؛ بلکه مسئه‌ای است که پرداختن به آن بر علما و روشنفکران جهان اسلام تحمیل شده است: «من قلباً متأسفم؛ ما (یعنى) دنیاى اسلام (با وجودی‌که باید همه نیروى خود را براى مقابله با توطئه رژیم صهیونیستى صرف کنیم و بایستى همه دنیاى اسلام در برابر توطئه علیه قدس شریف و مسجدالاقصى را به حرکت در آورد) امروز ناچاریم به گرفتارى‌هایى که استکبار در درون دنیاى اسلام به‌وجود آورده است مشغول شویم؛ چاره‌اى نیست. در واقع پرداختن به مسئله تکفیر، چیزى است که بر علماى دنیاى اسلام و زبدگان و فرزانگان دنیاى اسلام تحمیل شده است؛ این را دشمن به‌صورت مشکل دست‌ساز وارد دنیاى اسلام کرده است و ناچاریم به آن بپردازیم. لکن مسئله اصلى، مسئله رژیم صهیونیستى است. مسئله اصلى، مسئله قدس است. مسئله اصلى، مسئله قبله اول مسلمین، مسجدالاقصى است. این‌ها مسائل اصلى است. »
ایشان سرگرم‌شدن مسلمانان به منازعات داخلی و مذهبی را بهترین خبر برای صهیونیست‌ها می‌دانند: « گروه‌های گوناگون با ثروت‌های بادآورده به اسم‌های مختلف در اطراف کشورهای اسلامی تلاش می‌کنند، کار می‌کنند، تروریسم را ترویج می‌کنند؛ بمب‌گذاری می‌کنند، آدم‌ها را می‌کشند، بی‌گناهان را در کوچه و بازار و میدان و مسجد و مانند این‌ها از بین می‌برند. سر ملت‌ها را گرم کردند. شیعه را علیه سنی، سنی را علیه شیعه. یک عده را در این طرف، تندرو و فحاش و افراطی تربیت می‌کنند. با پول وادار می‌کنند [به این کارها]، یک عده را متقابلاً از آن طرف تندرو و فحاش به‌وجود می‌آورند که این‌ها به جان هم بیفتند و هرکدام هم یک خیل عظیمی از مردم دنبال‌شانند. چه بهتر از این برای صهیونیست‌ها؟ چه بهتر از این برای رژیم صهیونیستی؟ بیدار شویم! بفهمیم چه در منطقه می‌گذرد! »
ایشان حکومت‌های مرتجع منطقه را به همدستی با رژیم صهیونیستی در پشتیبانی از گروه‌های تکفیری محکوم می‌کنند: «آن کسانى که پشتیبان جریان تکفیر هستند، با رژیم صهیونیستى می‌سازند تا با مسلمان‌ها بجنگند. به رژیم صهیونیستى اخم هم نمی‌کنند، اما نسبت به کشورهاى اسلامى و ملت‌هاى اسلامى به بهانه‌هاى مختلف، انواع و اقسام ضربه‌ها را می‌زنند و توطئه می‌کنند. »
رهبرانقلاب علت حضور و فعالیت نیروهای تکفیری در سوریه را ایجاد حاشیه امن برای صهیونیست‌ها و دشمنان مقاومت در سوریه و لبنان عنوان می‌کنند: «تبلیغات غرب و رسانه‌های منطقه‌ایِ وابسته و مزدور، جنگ ویران‌گر در سوریه را نزاع شیعه و سنی وانمود می‌کند و حاشیه امنی برای صهیونیست‌ها و دشمنان مقاومت در سوریه و لبنان پدید می‌آورد. این در حالی است که دو طرف نزاع در سوریه، نه سنی و شیعه، بلکه طرفداران مقاومت ضدصهیونیستی و مخالفان آنند. نه دولت سوریه یک دولت شیعی و نه معارضه سکولار و ضد اسلامِ آن یک گروه سنی هستند. تنها هنر گردانندگان این سناریوی فاجعه‌‌آمیز آن است که توانسته‌اند از احساسات مذهبیِ ساده‌‌اندیشان در این آتش‌‌افروزی مهلک استفاده کنند. »
- به حاشیه‌راندن الگوی مقاومت
از نظر رهبری انقلاب، یکی از اهداف دشمنان از اختلاف‌انگیزی میان مسلمانان به حاشیه‌کشاندن الگوی مقاومت و جایگزین‌کردن آن با الگوی انحرافی ترور و تکفیر است: «از سوی دیگر دشمنان اسلام و امپراتوران کفر و نفاق به رهبری آمریکا و اسرائیل می‌خواهند معادله جهاد و مقاومت را تبدیل به طرح تکفیر و ترور فرزندان اسلام نموده و در یک کلام، جنگ شیعه‌سنی را به مثابه دل‌مشغولی ملت‌های مسلمان بر جهان اسلام تحمیل کنند. به خیال خود از این راه بر تمامی مقدرات مادی و معنوی جهان اسلام مسلط شوند.»
ایشان معتقدند جریان تکفیر جهت مبارزه جهان اسلام را از جهاد علیه صهیونیست‌ها به جهاد علیه مسلمانان تغییر داد و نیروی عظیمی را که می‌بایست علیه صهیونیست‌ها به کار می‌رفت، علیه ممالک اسلامی به کار گرفت. ایشان این اقدام تکفیری‌ها را جنایت تاریخی آن‌ها می‌دانند که فراموش‌شدنی نیست: «ببینید نیروها و شمشیرها در دست مسلمانان علیه چه کسانى به کار می‌رود. این‌ها باید علیه رژیم صهیونیستى به کار می‌رفت. جریان تکفیر جهت این مبارزه را تغییر داد و داخل خانه آورد، داخل شهرهاى ما، داخل ممالک اسلامى. در داخل مسجد جامع دمشق انفجار به‌وجود مى‌آورند، در اجتماعات مردم عادى در بغداد انسان‌ها را منفجر می‌کنند، در پاکستان صدها نفر را به رگبار می‌بندند. در لیبى این وضعیتى را که مشاهده می‌کنید به‌وجود مى‌آورند؛ همه این‌ها یکى از جنایات فراموش‌نشدنى تاریخىِ جریان تکفیر است که این وضع را به‌وجود آورده است. تبدیل این حرکت، کارى است در خدمت آمریکا، در خدمت انگلیس، کارى است در خدمت سرویس‌هاى جاسوسى آمریکا و انگلیس و موساد و مانند این‌ها. »
در نگاه رهبر انقلاب، از جمله جنایات جریان تکفیر این است که با منحرف‌کردن حرکت بیدارى اسلامى، خط مقدم مبارزه در منطقه را از مرزهای فلسطین اشغالى به شهرها و خیابان‌های کشورهای اسلامی کشانده است: «جریان تکفیر توانست حرکت بیدارى اسلامى را منحرف کند. حرکت بیدارى اسلامى یک حرکت ضدآمریکا، ضداستبداد، ضددست‌نشاندگان آمریکا در منطقه بود؛ حرکتى از سوى عموم مردم در کشورهاى مختلف شمال آفریقا که علیه استکبار بود، علیه آمریکا بود. جریان تکفیر، این حرکت عظیم ضداستکبارى و ضدآمریکایى و ضداستبدادى را به جنگ بین مسلمانان و به برادرکشى تغییر جهت داد. خط مقدم مبارزات در این منطقه مرزهاى فلسطین اشغالى بود. جریان تکفیر آمد این خط مقدم را تبدیل کرد به خیابان‌هاى بغداد و مسجد جامع سوریه و دمشق و خیابان‌هاى پاکستان و شهرهاى مختلف سوریه؛ این‌ها خط مقدم مبارزه شد»
ایشان یکی از بدی‌های جریان تکفیر را منحرف‌کردن شور و حماسه جوانان مسلمان می‌دانند که به اعتقاد ایشان شاهدی است دیگر مبنی بر اینکه جریان تکفیر در خدمت استکبار و دشمنان اسلام حرکت می‌کند: «یک بدی دیگر، این است که جریان تکفیر، شور و حماسه جوانان مسلمان را در سراسر دنیاى اسلام منحرف کرد. امروز در سرتاسر دنیاى اسلام، جوانان یک شور و حماسه‌اى دارند. بیدارى اسلامى در این‌ها اثر گذاشته است و آماده هستند در خدمت هدف‌هاى بزرگ اسلام حرکت کنند. (اما) این جریان تکفیر، این شور و حماسه را منحرف کرد و کسانى از جوانان بى‌خبر و جاهل را به‌سمت سربریدن مسلمانان و قتل‌عام زن و بچه و کودک یک روستا کشاند. این جزء بدی‌های جریان تکفیر است. از این قرائن و شواهد نمی‌شود به آسانى عبور کرد. همه این‌ها نشان می‌دهد که جریان تکفیر در خدمت استکبار و دشمنان اسلام است. در خدمت آمریکا و انگلیس است. در خدمت رژیم صهیونیستى است.»
- ویران‌کردن زیرساخت‌های کشورهای اسلامی
رهبر انقلاب، ویران‌کردن زیرساخت‌های کشورهای اسلامی را یکی از ضربه‌هایى می‌دانند که طی چند سال گذشته از ناحیه جریان تکفیر به دنیاى اسلام وارد آمده است: «این حرکت فتنه‌آلودى که جریان تکفیرى در کشورهاى اسلامى (در عراق و سوریه و لیبى و لبنان و بعضى از کشورهاى دیگر) به‌وجود آورد، منجر به این شد که زیرساخت‌هاى ارزشمند این کشورها ویران بشود. شما ببینید چقدر جاده، چقدر پالایشگاه، چقدر معدن، چقدر فرودگاه، چقدر خیابان، چقدر شهر و چقدر خانه در این کشورها بر اثر این جنگ‌هاى داخلى، بر اثر این برادرکشى‌ها از بین رفت. چقدر زمان لازم است، چقدر پول لازم است، چقدر هزینه باید داد تا دوباره این‌ها به حال اول برگردد. این‌ها ضررها و ضربه‌هایى است که جریان تکفیر تا امروز و در این چند سال گذشته، به دنیاى اسلام زده است. »
- مخدوش‌کردن چهره اسلام
مقام معظم رهبری بزرگترین جنایت جریان تکفیر را این می‌دانند که با جنایات و ددمنشی خود چهره اسلام را در جهان مخدوش و آن را در مقام دینی خشن و بدوی به جهانیان معرفی کند: «جریان تکفیر چهره اسلام را در دنیا مخدوش و زشت کرد. همه دنیا در تلویزیون‌ها دیدند که کسى را مى‌نشانند و با شمشیر گردن می‌زنند، بدون اینکه جرمى براى او معین شده باشد.( لا یَنهکُمُ اللهُ عَنِ الَّذینَ لَم یُقاتِلوکُم فِى الدّینِ وَ لَم یُخرِجوکُم مِن دِیارِکُم اَن تَبَرّوهُم وَ تُقسِطوا اِلَیهِم اِنَّ اللهَ یُحِبُّ المُقسِطین* اِنَّما یَنهکُمُ اللهُ عَنِ الَّذینَ قاتَلوکُم فِى الدّینِ وَ اَخرَجوکُم مِن دِیارِکُم وَ ظاهَروا عَلى اِخراجِکُم اَن تَوَلَّوهُم) این‌ها درست به عکس عمل کردند؛ مسلمان را کشتند، غیر مسلمانِ غیر متعرض را زیر شمشیر نشاندند، تصویر آن در همه دنیا پخش شد، همه دنیا این را دیدند. همه دنیا دیدند که یک نفرى به‌نام اسلام دست کرد از سینه یک آدم کشته‌شده، دل او را بیرون آورد و به دندان کشید! این را دنیا دید. این‌ها به‌نام اسلام تمام شد؛ اسلامِ رحمت، اسلامِ تعقل، اسلامِ منطق، اسلامِ (لا یَنهکُمُ اللهُ عَنِ الَّذینَ لَم یُقاتِلوکُم فِى الدّین)، این اسلام را این‌ها این‌طوری معرفى کردند؛ از این جنایتى بالاتر؟ از این فتنه‌اى خبیث‌تر؟ این مربوط به جریان تکفیر است.»
ایشان همچنین با اشاره به تحجر و ارتجاع و جمود فکری کشورهای وهابی منطقه، آن‌ها را محکوم می‌کنند به اینکه به وجهه علمی و عقلانی اسلام ضربه می‌زنند: «سعی کردند وانمود کنند که شریعت اسلامی با پیشرفت و تحول و تمدن و این‌ها سازگار نیست. این، حرف دشمن است. نخیر! کاملا سازگار است. البته در دنیای اسلام کم نیستند کسانی که با روحیه تحجر و ارتجاع و جمود و عدم قدرت اجتهاد توانسته‌اند این حرف دشمن را به نحوی تبیین و اثبات کنند. این‌ها مسلمان هستند، اما در خدمت آن‌هایند. ما در اطراف خودمان، در برخی از این کشورهای اسلامی، از این قبیل داریم. اسم‌شان مسلمان است، اما یک ذره فکر نو، نگاه نو، فهم نو از معارف اسلامی، انسان در آن‌ها مشاهده نمی‌کند. اسلام مال همیشه دنیاست، اسلام مال همه قرن‌هاست، اسلام مال همه دوران‌های پیشرفت بشری است؛ جوابگوست. آن فکری که بتواند پاسخگویی اسلام را به این نیازها بفهمد، باید آن را پیدا کرد. بعضی‌ها این فکر را ندارند؛ فقط بلدند این را تکفیر کنند، آن را تفسیق کنند، اسم خودشان را هم مسلمان بگذارند. در نهایت هم یک وقت‌هایی انسان می‌بیند که در یک مواردی سرشان با سر مزدوران دشمن در یک آخور است! شریعت اسلامی و فکر اسلامی را محور فعالیت خودمان قرار بدهیم؛ این هم یکی از هدف‌هاست. »
راه‌های مقابله با جریان تکفیر
پرهیز از مقابله به‌مثل
همان‌طور که گفته شد، رهبر انقلاب جریان تکفیری را سمی می‌دانند که باید از جوامع اسلامی دفع شود. نکته مهم در این خصوص این است که از نظر ایشان، راه خارج‌کردن این سم از محیط اسلامی، خشونت و مقابله به‌مثل نیست: «ما مکرر گفته‌ایم این گروه‌هاى بى‌عقلى را که به‌نام سلفى‌گرى، به‌نام تکفیر، به‌نام اسلام با نظام جمهورى اسلامى مقابله می‌کنند، دشمن اصلى نمی‌دانیم؛ ما شما را فریب‌خورده می‌دانیم؛ به این‌ها گفته‌ایم:(لَئِن بَسَطتَ اِلَىَّ یَدَکَ لِتَقتُلَنى ما اَنا بِباسِطٍ یَدِىَ اِلَیکَ لِاَقتُلَکَ اِنّى اَخافُ اللهَ رَبَّ العَلَمین) تو اگر خطا می‌کنى، اشتباه می‌کنى، کمر به قتل برادر مسلمان خودت می‌بندى، ما تو [آدمِ] نادان و جاهل را کسى نمی‌دانیم که بایستى کمر به قتل او ببندیم؛ البته از خودمان دفاع می‌کنیم. هرکسى به ما حمله کند با مشت محکم ما مواجه خواهد شد، این طبیعى است. اما معتقدیم این‌ها دشمنان اصلى نیستند، فریب‌خورده هستند. دشمن اصلى آن دشمن پشتِ‌پرده است، آن دست نه‌چندان پنهانى است که از آستین سرویس‌هاى امنیتى بیرون مى‌آید و گریبان مسلمانان را می‌گیرد و آن‌ها را به جان هم مى‌اندازد. »
ارشاد گروه‌های تکفیری و تحذیر جوانان از پیوستن به این گروه‌ها از نظر مقام معظم رهبری، راه درمان بیماری تکفیر در جوامع اسلامی ارشاد عناصر جاهل و غافل گروه‌های تکفیری از یک‌سو و روشن‌گری در خصوص ماهیت بدعت تکفیر و آسیب‌های آن از سوی دیگر است؛ تا بدین ترتیب از پیوستن جوانان به گروه‌های تکفیری جلوگیری شود. رهبر انقلاب، این وظیفه را مأموریت علمای اسلام می‌دانند: «ما بایستی مردم خودمان را هوشیار و بیدار کنیم و خودمان مراقب باشیم. آن کسانی که بدون فهم، فهم حقیقت، بدون تقوا، جمعیت عظیمی از مسلمانان را از دین خارج می‌دانند و خارج می‌کنند، تکفیر می‌کنند، این گروه‌های تکفیریِ نادان (که به حقیقت مناسب‌ترین صفت برای تکفیری‌هاست و صفت خباثت برای آن‌ها بعد از آن قرار می‌گیرد) این‌ها را بایستی ما تا آن‌جایی که می‌توانیم، ارشاد کنیم؛ مردم را از این‌ها بترسانیم که مردمِ ما (و لتصغی الیه افئدة الذین لایؤمنون بالأخرة و لیرضوه و لیقترفوا ما هم مقترفون)بعضی‌ها به‌خاطر ضعف ایمان، به‌خاطر ضعف معرفت، مجذوب این حرف‌های دشمنان می‌شوند. ما باید مراقبت کنیم. وظیفه علما، وظیفه سنگینی است. امروز وحدت دنیای اسلام، یک هدف اعلاست که اگر این وحدت حاصل شد، آن وقت دنیای اسلام حقیقتاً می‌تواند به عزت کامل و عمل به احکام اسلامی دست پیدا کند؛ می‌تواند این کار را هم بکند. هم دولت‌ها باید کمک کنند، هم ملت‌ها باید کمک کنند. »
جوانان را نجات بدهید!
رهبر انقلاب اسلامی در تبیین اهمیت مأموریت علمای جهان اسلام در حل معضل تکفیر، با اشاره به جهالت و غفلت جوانانی که در دام این گروه‌ها گرفتار شده‌اند، از علمای اسلام می‌خواهند آن‌ها را از چنگال تکفیر نجات دهند: «جوانان را نجات بدهید! عده‌اى هستند که تحت تأثیر این افکار گمراه‌کننده قرار می‌گیرند و بیچاره‌ها خیال می‌کنند کارِ خوب انجام می‌دهند که مصداق آیه شریفه (قُل هَل نُنَبِّئُکُم بِالاَخسَرینَ اَعمالًا * اَلَّذینَ ضَلَّ سَعیُهُم فِى الحَیوةِ الدُّنیا وَ هُم یَحسَبونَ اَنَّهُم یُحسِنونَ صُنعًا) هستند؛ خیال می‌کنند جهاد فى‌سبیل‌الله می‌کنند. این‌ها همان کسانى هستند که در روز قیامت عرض خواهند کرد به خدا:(رَبَّنآ اِنّآ اَطَعنا سادَتَنا و کُبَرآءَنا فَاَضَلّونَا السَّبیلَا * رَبَّنآ ءاتِهِم ضِعفَینِ مِنَ العَذابِ وَ العَنهُم لَعنًا کَبیرا) این بیچاره‌ها همان‌ها هستند. آنکه در مسجد دمشق یک عالم بزرگ مسلمان را به قتل می‌رساند جزو این‌هاست؛ آن کسى که مسلمان‌ها را به بهانه انحراف از دین سر می‌بُرد جزو این‌هاست؛ آن کسى که در پاکستان و در افغانستان و در بغداد و در شهرهاى گوناگون عراق و در سوریه و در لبنان با انفجار، بى‌گناه‌ها را به خاک‌وخون می‌کشد، جزو همین‌هاست که روز قیامت خواهد گفت: (رَبَّنا اِنّآ اَطَعنا سادَتَنا و کُبَرآءَنا فَاَضَلّونَا السَّبیلَا. رَبَّنآ ءاتِهِم ضِعفَینِ مِنَ العَذابِ) در یک جاى دیگر قرآن، خدا می‌فرماید:(لِکُلٍ ضِعفٌ)قبول نمی‌کند خدا که(رَبَّنآ ءاتِهِم ضِعفَینِ)، [می‌فرماید] (لِکُلٍ ضِعفٌ)، هر دوتان، تابع و متبوع [در عذابید]؛ (تَخاصُمُ اَهلِ النّار) با همدیگر می‌جنگند. این‌ها را باید نجات داد، این جوان‌ها را باید نجات داد و این به‌عهده علماست. علما با محافل روشن‌فکرى هم ارتباط دارند و با توده مردم هم ارتباط دارند؛ باید تلاش کنند. خداى متعال در قیامت از علما سؤال خواهد کرد که چه کردید؟ باید اقدام کنند.»
تشکیل نهضت علمى فراگیر براى ریشه‌کنی جریان تکفیرى
آیت‌الله‌خامنه‌ای، مهم‌ترین وظیفه علمای اسلام را در مقابله با جریان تکفیر، تشکیل نهضت علمى فراگیر عنوان کرده‌اند: «چند وظیفه بزرگ وجود دارد که باید انجام داد... : یکى تشکیل یک نهضت علمى و منطقى فراگیر از سوى همه علماى مذاهب اسلامى است براى ریشه‌کن کردن جریان تکفیرى. این مخصوص مذهبى دون مذهبى دیگر نیست، همه مذاهب اسلامى که دل‌شان براى اسلام می‌سوزد، اسلام را قبول دارند و براى اسلام دل می‌سوزانند، در این وظیفه سهیم هستند، شریکند؛ باید یک حرکت علمىِ عظیمى انجام بگیرد. آن‌ها با شعار دروغین پیروى از سَلَف صالح وارد این میدان شدند. باید بی‌زارى سلف صالح را از کارى که این‌ها می‌کنند و از حرکتى که این‌ها می‌کنند، با زبان دین، با زبان علم، با منطق صحیح، به اثبات رساند. »
تهیه منشور وحدت اسلامی
از نظر مقام معظم رهبری، نهضت علمی فراگیری که علمای اسلام باید آن را تشکیل بدهند، خروجیش باید منشوری باشد برای وحدت اسلامی، برای مقابله با فکر و منطق غلط تکفیری: «علاج اصلی، داروی اصلی برای امروزِ دنیای اسلام، داروی اتحاد است؛ باید با هم متحد بشوند. علما و روشنفکران اسلام بنشینند و منشور وحدت اسلامی را تنظیم کنند. منشوری تهیه کنند تا فلان آدم کج‌فهمِ متعصبِ وابسته به این، یا فلان، یا آن فرقه اسلامی، نتواند آزادانه جماعت کثیری از مسلمانان را متهم به خروج از اسلام کند، تکفیر کند. تهیه منشور جزء کارهایی است که تاریخ، امروز از روشنفکران اسلامی و علمای اسلامی مطالبه می‌کند. اگر شما این کار را نکنید، نسل‌های بعد از شما مؤاخذه خواهند کرد. »
ایشان در همین زمینه فرموده‌اند: «ببینید در عراق چه اتفاقی می‌افتد. امروز در عراق، در برخی از کشورهای دیگر، کسانی از برادران سنی و شیعه در مقابل هم قرار دارند و متقرباً الی‌اللَّه با هم دشمنی می‌کنند! چرا؟ چه کسی این انگیزه‌های باطل را در میان این‌ها تزریق کرده؛ این‌ها که از اسلام نیست. بیایید وحدت اسلامی را عملی کنید و منشوری را که همه علمای اسلام، همه روشنفکران دنیای اسلام، همه برجستگان سیاسیِ با اخلاص دنیای اسلام آن را تأیید و تصدیق کنند و برای عملی‌کردن آن تلاش کنند، تهیه کنید، تا دیگر مسلمانی جرأت نکند متکلم به کلمه توحید را که در یک مذهب یا در یک جناح دیگر است، تکفیر کند؛ تا برادران با هم باشند. »
عشق و دل‌باختگی به پیامبر اسلام؛ بزرگترین سرمایه مسلمانان در مقابله با تکفیر
در نگاه رهبری، عشق و دل‌باختگی به پیامبر اسلام (ص)، بزرگترین سرمایه مسلمانان برای اتحاد در مقابل جریان تکفیر است: «وجود مقدس نبی مکرم و رسول اعظم اسلام، مهم‌ترین نقطه ایجاد وحدت است. قبلاً هم این را عرض کردیم که دنیای اسلامی می‌تواند در این نقطه به هم پیوند بخورد.اینجا، جایی است که عواطف همه مسلمان‌ها در آن‌جا متمرکز می‌شود. این، کانون عشق و محبت و دنیای اسلام است. حالا شما ببینید قلم‌های پول گرفته از صهیونیست‌ها، همین کانون را مورد توجه قرار می‌دهند و به آن اهانت می‌کنند؛ برای اینکه اهمیت اهانت به امت اسلامی و تحقیر دنیای اسلام، کم‌کم از بین برود. این، نقطه اصلی است. سیاست‌مداران، نخبگان علمی و فرهنگی، نویسندگان، شعرا و هنرمندان ما روی این نقطه تکیه کنند و همه مسلمان‌ها با این شعار به هم نزدیک شوند. موارد مورد اختلاف را در نظر نگیرند، یکدیگر را متهم نکنند، یکدیگر را تکفیر نکنند و یکدیگر را از حوزه دین خارج نکنند. دل‌ها در سراسر امت اسلامی، به یاد پیامبر و به عشق پیغمبر طراوت پیدا می‌کند؛ همه ما دل‌باخته و عاشق آن بزرگواریم. »
منبع: نشریه راه‌نما، شماره دوازدهم، ویروس فراگیر تکفیر
